Doolhof of zorgtuin

In deze column willen we het begrip ‘Sociaal Domein’ nog een keer voor het voetlicht brengen en wat de gemeente Twenterand en haar inwoners daar mee van doen hebben. Het begrip Sociaal Domein is een containerbegrip, dat wil zeggen dat het zoveel kan betekenen dat het eigenlijk niets betekent. 


Er zijn verschillende wetten die daar over gaan, bijvoorbeeld de Jeugdwet die gaat over allerlei soorten jeugdhulp, maar ook de kinderopvang. Een andere wet is de Participatiewet, deze gaat over werk en inkomen, maar houdt zich ook bezig met de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt, het arbeidsmarktbeleid, het armoedebeleid, de schuldhulpverlening en de sociale werkvoorziening, bij ons bijvoorbeeld de SOWECO. De laatste wet die daarover gaat is de WMO. Deze heeft betrekking op beschermd wonen, maatschappelijke opvang, ggz, cliëntondersteuning, maatwerkvoorzieningen, veiligheid thuis, kindermishandeling en huiselijk geweld, vrijwilligerswerk en mantelzorgondersteuning. Het Sociaal Domein gaat dus over de zorg van de gemeente Twenterand voor haar inwoners die gedurende een korte of langere tijd hulp nodig hebben. Maar ook alle aanverwante taken vallen hieronder, zoals handhaving bij de leerplicht, het voorkomen van vroegtijdig schoolverlaten, passend onderwijs, leerlingenvervoer, onderwijsachterstand, asielbeleid en integratie, bibliotheekwerk, sport, cultuur, en de reguliere en bijzondere bijstand. Het Sociaal Domein is de laatste jaren een van de grootste gemeentelijke opdrachten geworden. De landelijke overheid heeft na 2015 deze taken overgeheveld naar de gemeentelijke overheid. Het is zo groot dat het een aanzienlijk deel van de gemeentelijke financiën behelst. Omdat het voor de gemeente een nieuwe taak is, werd ze in de voorbijgaande jaren verrast door allerlei extra kosten. De jaarlijkse bijdrage van het rijk werd bovendien een stuk lager, daar was het allemaal nu net om gedaan.
Twenterand kampt met forse tekorten. Over 2018 was er een tekort van 3,7 miljoen euro: 2,7 miljoen op de jeugdzorg en zo’n 1 miljoen op de WMO. De verwachting is dat het tekort in 2019 nog verder oploopt naar 4,1 miljoen euro; 3 miljoen euro op jeugd en 1,1 miljoen euro op de WMO. Twenterand dekt de tekorten deels uit de reserve sociaal domein en de algemene reserves, maar daarmee worden de gaten in de begroting niet gedicht. Daarom ziet de gemeente zich genoodzaakt te bezuinigen en is bovendien de OZB zeer fors verhoogd.
De overheveling van taken van het rijk naar de gemeenten zou de gemeente Twenterand in staat stellen de inwoners sneller en beter te helpen bij hun zorg- of ondersteuningsvragen. Inwoners zouden dan daadwerkelijk de zorg of ondersteuning krijgen die zij écht nodig hebben. Er zou meer samenhang komen in die zorg, omdat er per gezin maar één regisseur zou zijn die het overzicht heeft, het plan maakt en uitvoert of laat uitvoeren. Niets is echter minder waar. Het Sociale Domein lijkt er niet in te zijn geslaagd zich te verbinden met het echte leven in de praktijk. De zorg van het CDA is de coalitie er op te wijzen dat er goede keuzes worden gemaakt. Te gemakkelijk wordt er gegrepen naar verhogen van de OZB en een greep uit de reserves. Vindingrijke plannen die zijn aangedragen door betrokken inwoners, b.v. Vitaal Sportpark Het Midden, mogen niet zomaar in de wind worden geslagen. De vraag van de politici moet elke keer weer zijn: ”Wat heeft de inwoner van Twenterand er aan?”
CDA Fractie Twenterand

Reacties